BİSİKLET TURCULUĞU

 
Bisiklet Turu Planlama
(Tasarı İpuçları)

 

“En kötü plan bile plansızlıktan iyidir.” (Mikhail Chigorin-Satranç Ustası)

Hepimizin bildiği bu özlü sözü dikkate alarak rota yapma öncesinde planımızın genel taslağı üzerine düşüncelerimizi harmanlayalım.

Tur planı yapmak için zaman, bütçe ve gitmek-görmek istediğimiz yer dengesini kurmamız gerekiyor. Eğer bu varlıklar o yola çıkmak için yeterliyse ilgi alanınıza göre gidilecek yerin iklimini, diğer coğrafi koşullarını göz önünde bulundurup kendimizin ve ekipmanımızla birlikte bisikletimizin fiziksel uygunluğuna bakıyoruz.

Gideceğimiz yerler hakkında -eğer ülke dışına çıkacak isek- döviz alımı, biletleme, pasaport ve vize gibi benzeri işlemlerin ayrıca dikkate alınması gerekiyor. Bunun yanında yanımızda götüreceğimiz tamir-bakım takımları,yiyecek,giyinme,barınma vb. ihtiyaçların temini üzerinde çalışılır. Uçuşlarda bisiklet taşıma tekniği ve bagaj hakkımızın verimli kullanılması da önemli bir ayrıntıdır. Tüm bunları değerlendireceğiz.

Tur planlamasında trafik ve kriminal güvenlik durumu, arazi yapısı, iaşe temini, acil sağlık, bisiklet tamir-parça yardımı, konaklama koşulları, doğal afet, vahşi yaşam vs. gibi onlarcasını sıralayabileceğimiz dikkate alınacak faktörler vardır. Bunların sayısı her birimizin kendi titizlik derecesine göre değişse de, bazıları çok önemli olup asla göz ardı edilmemelidir. Unutmayın ki ardımızda bıraktığımız insanlar sağlıkla ve mutlulukla dönüşümüzü beklemekteler.
Onlar ve kendimiz için en önemli şey; emniyet…

Daha önce de söylediğimiz gibi tura nereden başlayacağımızı, nerelere gitmek istediğimizi ve hangi yollarda pedal çevireceğimizi saptıyoruz. Burada sahip olduğumuz ekipman ile birlikte bisiklet, para ve zaman üçlüsünün yeterliliğini mutlaka dikkate almamız gerektiğini tekrarlamakta fayda var. Yani yapmak istediğimiz tur sahip olduğumuz verilerin karşılayabileceği özellikte olmak zorundadır. Çok uzak turlara çıkmak için henüz zamanımız var. Sırası geldikçe ayrıntılı rota hazırlamasını öğreneceğiz.

Bisikletimizle uçağa bineceğiz. İnternet üzerinden ve konsolosluklardan, sınır kapılarından vizeler alacağız. Bazı sınır kapılarından vizesiz geçişler yapacağız. Kimlerimiz vize çilesine kızarken yeşil pasaportu olan arkadaşlar çoğu zaman böbürlenecek; ama bazı ülkelerin kendilerine uyguladığı zor vizelerle de üzülecekler…

Turumuzu planlarken önce hayallerimize başvuruyoruz. Merak etmeyin kapısını çalmasanızda onlar bir an önce gerçeğe dönüşmek için sizi dürteceklerdir. Yeter ki, içinizdeki çocuğa kulak verin. Nereleri hayal ediyorsanız rota için noktaları koymaya başlayabilirsiniz. Gerekli bilgiler eskiden olduğu gibi sadece ansiklopedi sayfalarında değil. Günümüzde başta i.net ortamı olmak üzere derya gibi geniş mecralar var. Haritalar, rehber kitaplar, gezi yazıları, bloglar, özel programlar-uygulamalar,videolar...

Gitmek istediğimiz yerlere karar verdik diyelim. Bu kez başlama ve bitiş noktaları ile tarihlerini belirleriz. Pedal çevirmeye yaşadığınız yerden başlayıp yine aynı yerde bitirebileceğiniz gibi, vesaitle giderek bir başka noktadan da başlayabilirsiniz. Ya da “bitti” dediğiniz yerden -otobüs, uçak, tren veya gemi vb.- araçlar kullanarak geri dönebilirsiniz. Kimi turcular bunu etik görmez, sadece deniz veya nehir gibi engelleri geçmek için zorunlu olarak vesait kullanılmasını kabul ederler. Bana kalırsa siz şimdilik (veya hiçbir zaman) bunu dikkate almayınız. Kendinize en uygun olan neyse onu yapmak size kalmış. Önemli olan yaptığınız şeyden keyif almanızdır. Ancak geçtiğimiz yoldan tekrar geri dönmek yerine “ring” yapmak kabul görmüş evrensel bir kuraldır. Kendi adıma ben bunu benimseyenlerdenim.

Öncelikle pedal çevireceğimiz coğrafyanın yapısı, bisikletimiz ve kendi performansımızla birlikte diğer dış etkenleri dikkate alarak günlük sürüş ortalamasını bulmalıyız. Bu ortalamayı saptamak turumuzun mesafe ve gün sayısı uygunluğunu dengelemek için bize katkı sağlayacaktır. Benim ölçülerimde günlük sürüş, rotaya bağlı olarak ortalama 60 kilometredir. Bu, gittiğimiz yere ve kişiye göre değişebilir.

Turlarımızı mola vereceğimiz gün sayısını hesaba katarak planlamalıyız. Tüm bu hesapları yaparken olası aksilikler için biraz bonus ayırmak aklınızda olmalı. Siz süre hesabını yüksekten yapın. Seyahat boyunca mesafe ve zaman dengesini kontrolünüzde tutar, artan vakit olursa kendinizi biraz daha şımartmak için kullanırsınız.

Her şeyden önce tur bisikletçiliğini bir yarış olarak görmeyin. O işin mecrası burası değildir. Biz ne başkaları, ne de kendimizle asla yarışmayacağız. Zaten okulda, sokakta, iş yerlerimizde ve hayatın her bölümünde ömür boyu yeterince yarıştırılmadık mı? Hepimiz bu girdaptan çıkmak için buradayız. Bu işte rekabet, böbürlenme, başkalarını hiçe saymak, en zoru ben yaparım, ben büyüğüm-kahramanım şişinmeleri ve kendini kanıtlama gibi davranışlar sağlıklı değildir.

Bisiklet turu nedir sorusuna sadece teknik kavramlar üzerinden baktık. Ancak salt bisiklete binmek demek değildir herşey... İçinde dağcılık, yürüyüş, kampçılık, izcilik, fotoğrafçılık vb. gibi fiziksel aktiviteleri de barındırır. Turların -sonraları daha çok değineceğimiz- bir de felsefik kavramları vardır. En önemlisi ruh vardır, hümanist olmak, doğasever olmak, paylaşımcı ve yardımcı olmak, saygılı olmak vardır. Gezgin olmak vardır. Bütün bunların yanında kelebek gibi beğendiğimiz yerlere konmak, bir şeyler alarak, o anın zevkini yaşamak vardır.

Bisiklet turcuları için çoğunlukla güzel manzaralara sahip yollardan geçmek, doğanın derinliklerine girmek, az bilineni ve hatta hiç bilinmeyeni bulmak tutkudur. Tabi ki bazı görmek istediğimiz büyük şehirler, hatta metropoller olabilir. Bu kaosun içine girmek zorunda olsak bile şehirlerarası anayolları değil, daima kırsal bölgelerden geçmeyi tercih etmeliyiz. Ben şahsen anayollarda zorunlu olmadıkça asla bisiklet kullanmaktan yana değilim. Hatta trafik gürültüsü ve egzoz dumanına maruz kalmamak adına bunların yakınındaki paralel alternatif yolları bile kullanmamak için gayret gösteririm.

Planımızın bir parçası da günlük nereye kadar sürüş yapabileceğimizi ve o günün sonunda nerede konaklayacağımızı önceden dikkate almaktır. Bunun için bazı yerleri yola çıkmadan belirlemek ve hatta B-planını da hazırlamak faydalı olur. Bu sadece konaklama ile sınırlı kalmamalı, geçeceğimiz yerlerde ziyaret etmek istediğimiz tüm noktaları belirlemeliyiz. Daha sonra rota çıkarmakla ilgili çok şey öğrenecek, tüm bu noktaları haritanız üzerinde işaretleme yapabileceksiniz.

Günün sonunda muhtemel yatacak yerimizin önceden seçimi, hava kararmadan o noktaya varıp emniyetli ortamda konaklamak için önemlidir. Yer seçiminde öncelikle güvenlik ve ardından rahatlık, temel ihtiyaçların giderilmesi, doğal güzellik vb. gibi ilgi duyduğumuz diğer faktörleri sırasıyla dikkate almalıyız. Olmadık bir yerde hava kararıp da günümüz biterse önümüzde iki tehlikeli zorunlu seçenek çıkar. Bunlardan biri, uygunsuz bir yerde konaklamak; İkincisi ise -kendi adıma- anlamsız bulduğum gece sürüşü yapmak.

Bazı rotalarda bir günde geçemeyeceğimiz -hiç bir yerleşimin olmadığı- uzun sürüşler karşımıza çıkabilir. Bunu önceden göze alıp-almamak kendi elimizdedir. Rotamıza koyar veya koymayız. Vahşi hayvanlar, kriminal tehlikeler, doğal afetler bizi bekliyor olabilir. İhtiyacımızı baştan karşılamak, olası teknik arızalara karşı tedbirli olmak ve sağlıkla ilgili muhtemel kötü olasılıkları önemsemek gerekir.

Kimi insanlar macerayı severler. Bu benim için de bir tutkudur. Fakat öncelikle risk kontrolünü ne ölçüde sağlayabileceğimize bakmalıyız. Zira bazı maceralar başımıza kötü şeyler getirebilir. 

Görmek istediğimiz noktaları bisiklet kullanmadan gezmek kimi zaman daha caziptir. Özellikle büyük şehirlerde turistik noktaları -bisikletle trafiğe çıkmak yerine- toplu taşıma araçlarıyla veya paket turlar satın alarak ziyaret etmeyi de düşünmelisiniz. Böylelikle yerli insanlarların içinde onlardan biri gibi olmanın keyfini yaşarsınız. Kimi zaman araya bir dağ yürüyüşü, rafting veya bir tekne turu sokabilir, belki de bir dağın yamacından paraşütle atlar dakikalarca süzülürüz. Bence doğanın içine bu kadar girmişken turumuza başka renkler katmak tamamen kendi elimizdedir.

İlerleyen zamanlarda sosyal medya üzerinden açık veya kapalı grup etkinlikleri, yol arkadaşı ve host bulmak ve benzeri konularla ilgi çok şeyler konuşacağız. Tüm bu paylaşımlarıma paralel olarak pek çok ülkeden bisiklet dostları edinecek evden çıkmak için sabırsızlanacaksınız.

Unutmayın; Her nekadar iyi planlama yapsanız da bazen aksi durumlarla karşılaşabiliriz. Sonuçta, görmediğiniz yerler hakkındaki toplama bilgiler ışığında yola çıkıyorsunuz. Oraya vardığınızda her şey tamamı ile planladığımız gibi gitmeyebilir.
Sizden Polyanna olmanız beklenmiyor.
Fakat, panik yapmayın!

Revize eder, en doğru kararları o an yerinde verirsiniz. Artık tur sizin... 

Gelecek Yazı: Rota Hazırlama Yöntemleri